«علیرضا نصرالهی» مجری طرح‌های نیروگاهی سیکل ترکیبی شرکت «برق حرارتی» در یادداشتی نوشت:
اهداف اولین نیروگاه زغال‌سوز کشور
1- توسعه سبد انرژی کشور و ورود زغال به عنوان یک حامل جدید به این سبد در راستای بهره‌گیری از منابع غنی زغال‌سنگ در منطقه؛
2- ایجاد اشتغال و تحولات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و صنعتی در یکی از مناطق بسیار محروم کشور؛
3- صرفه‌جویی در مصرف گاز طبیعی و امکان صادرات آن؛
4- پایداری شبکه، تأمین برق منطقه شرق و جنوب شرق کشور؛
5- ایجاد تحول شگرف در صنایع معدنی کشور؛
6- بهره‌برداری از بزرگ‌ترین معدن زغال‌سنگ حرارتی کشور.
اولین نیروگاه زغال‌سوز در شهر طبس استان خراسان‌جنوبی با ظرفیت ۶۵۰ مگاوات، شامل دو واحد ۳۲۵ مگاواتی می‌باشد.
در قانون حمایت از صنعت برق کشور، احداث و توسعه نیروگاه حرارتی زغال سوز، به‌منظور کاهش وابستگی به نفت و گاز مشمول بند پ ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور گردید. در سند راهبردی انرژی کشور نیز بر استفاده بهینه از زغال‌سنگ حرارتی در تولید برق کشور با عنوان راهبرد‌های بخش انرژی تاکید گردیده است.
از جمله ویژگی‌های این طرح
- احداث نیروگاه در منطقه مرکزی کشور با لحاظ تمهیدات پدافند غیرعامل و قابلیت اطمینان بالا در تولید انرژی
- هزینه تأمین پایین و دسترسی بالا نسبت به سایر سوخت‌ها
- ذخایر فراوان و مقرون به صرفه جهت استخراج
- صرفه‌جویی در مصرف گاز طبیعی
مطالعات آب و زغال
در دوره مطالعاتی تمامی بررسی‌ها و پیش نیاز‌های لازم شامل:
1- انجام مطالعات جامع امکان سنجی و مکان‌یابی نیروگاه؛
2- بررسی میزان ذخیره زغال‌سنگ منطقه جهت استفاده نیروگاه؛
3- شناسایی منشأ آب و عملیات اکتشاف آب؛
4- گزارش ارزیابی اثرات زیست‌محیطی، مطالعات ژئوتکنیک، لرزه خیزی، ژئوالکتریک و… انجام شد. گزارش‌های هر کدام به مراجع ذیربط ارسال شدند و تمامی مجوزات لازم دریافت گردید.
بر همین اساس مجوز برداشت سالیانه پنج میلیون مترمکعب آب از آب منطقه‌ای یزد نیز دریافت شد. قراردادی با شرکت آب منطقه‌ای منعقد گردید. همچنین با توجه به تکنولوژی‌های جدید در تغییر سیستم بویلر نیروگاه «زغال‌سنگ سوز طبس» در مصارف آب این نیروگاه نیز صرفه‌جویی شد.
در خصوص زغال‌سنگ، مطالعات جامعی در خصوص میزان ذخایر زغال حرارتی با بهره‌گیری از مشاور روسی شرکت «تکنوپروم اکسپورت» در ناحیه مزینوی طبس انجام گرفت. که قطعیت وجود زغال‌سنگ در منطقه مزینو جهت احداث اولین نیروگاه زغال‌سوز اثبات گردید.
پروانه بهره‌برداری از معدن نیز، با ذخیره قطعی ۲۰۹ میلیون تن زغال‌سنگ آنتراسیت با درصد خاکستر ۳۲.۵ درصد به مدت پنج سال و نه ماه تا ۲۳ اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ تمدید شد.
سهم زغال در تولید برق در برخی کشور‌های جهان
طبق گزارش منابع معتبر در سال‌های اخیر، سهم سوخت زغال در تامین انرژی الکتریکی در برخی کشور‌های جهان از جمله آمریکا ۳۳ درصد، چین ۶۳ درصد، روسیه ۲۰ درصد، استرالیا بیش از ۵۰ درصد، ترکیه ۳۳ درصد و ژاپن ۳۰ درصد بوده است.
قیمت زغال حرارتی در چین طی سال ۲۰۱۹
قیمت زغال حرارتی در چین برابر ۶۰ دلار بر تن برای زغال با ارزش حرارتی ۴۷۰۰ کیلوکالری بر کیلوگرم می‌باشد. این درحالیست که قیمت زغال‌سنگ در منطقه طبس ۱۲۰ هزار تومان به ازای هر تن با ارزش حرارتی پنج هزار کیلوکالری بر کیلوگرم می‌باشد.
اقتصاد زغال در مقایسه با قیمت گاز جهانی
با توجه به ارزش حرارتی زغال‌سنگ مزینو طبس به میزان پنج هزار کیلوکالری بر کیلوگرم و heat rate سیکل‌حرارتی نیروگاه «طبس» به میزان دو هزار و صد و سیزده کیلوکالری بر کیلوگرم، با مصرف هر کیلوگرم زغال‌سنگ ۲.۳۶ کیلووات ساعت برق تولید می‌شود. با توجه به قیمت زغال‌سنگ در منطقه طبس ۱۲۰ هزار تومان به ازای هر تن قیمت برق استحصال شده به ازای هر کیلوگرم ۰.۲۵ سنت دلار خواهد شد. این در حالیست که چنانچه در نیروگاه‌های سیکل ترکیبی راندمان بالای ۵۸ درصد با سوخت گاز طبیعی با ارزش حرارتی هشت هزار و ۷۶۰ کیلوکالری بر مترمکعب برق تولید کنیم، برق تولیدی به ازای هر مترمکعب گاز طبیعی ۳.۲۲ سنت دلار به ازای هر کیلووات ساعت خواهد بود.
اقدامات صورت گرفته در نیروگاه
در بخش تامین تجهیزات و تاسیسات جانبی نیروگاه و عملیات اجرایی آن قراردادی با مشارکت شرکت‌های «رشد صنعت» و «عمران آذرستان» با نظارت شرکت «قدس نیرو» منعقد گردید. و اقدامات انجام شده در این بخش هم اکنون حدود ۷۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
جهت تامین تجهیزات اصلی و مهندسی نیروگاه قراردادی با شرکت ایرانی «مپنا» منعقد و این شرکت متعهد شد، تا ضمن تامین تجهیزات اصلی این نیروگاه، نسبت به بومی کردن فناوری نیروگاه‌های زغال سنگ سوز اقدام کند. بدین منظور این مجموعه با شرکت چینی شانگ‌های الکتریک قراردادی منعقد و همچنین مقرر شده است، فاینانسور چین (China EXIM Bank) طرح را با وام ممتاز کم بهره تامین مالی نماید، که در این مرحله کماکان پیگیر گشایش اعتبار اسنادی و قرارگرفتن طرح در لیست پروژه‌های دارای اولویت و استفاده از منابع بسته اول چین (سایناشور) می‌باشیم.
اجرای واحد اول نیروگاه «زغال‌سنگ‌سوز طبس»
در ادامه با توجه به محدودیت منابع در این برهه تصمیم بر آن گردید تا مهندسی و اجرای واحد اول نیروگاه «زغال‌سنگ‌سوز طبس» در قالب الحاقیه بر قرارداد موجود ۵۰۵۰ مگاوات با گروه «مپنا» توسط آن شرکت و با استفاده از ظرفیت‌های موجود در دستور کار قرار گیرد، که الحاقیه مبادله و بخش اول تجهیزات توربین به کارگاه طبس حمل شده است.
تاکنون در بخش جانبی و آماده‌سازی ساختگاه مبلغ پنج هزار میلیارد ریال هزینه شده است و بودجه مورد نیاز برای بخش نصب تجهیزات نیز حدود پنج هزار میلیارد ریال می‌باشد. در بخش اصلی نیز مبلغ قرارداد با شرکت «مپنا» در قالب قرارداد مهندسی و تامین تجهیزات ۴۳۵ میلیون یورو می‌باشد.
همچنین تفاهم نامه‌ای با یک مجموعه صنعتی جهت استحصال فروسیلیس آلومینیوم از خاکستر زغال مصرفی نیروگاه مبادله شده است و این موضوع سبب ایجاد ارزش افزوده دیگری برای این طرح خواهد شد که قرارداد فی‌مابین در مرحله مذاکره و مقدمات تشکیل شرکت مشترک در مرحله انجام می‌باشد.
تمدید پروانه بهره‌برداری از معدن نیروگاه تا سال ۱۴۰۳ توسط سازمان صنعت، معدن و تجارت، آغاز فرایند انتخاب پیمانکار بهره‌برداری معدن به روش مناقصه از طریق سامانه ستاد با حضور سه شرکت در فراخوان و مطالعات اجرای خط ۴۰۰ کیلوولت به نیروگاه توسط شرکت مشاور از دیگر اقدامات صورت گرفته در طی این مدت بوده است.
منبع: برق نیوز
برای اطلاع از اخبار روز در حوزه برق به اينجا مراجعه کنيد.